Ο ισχυρός σεισμός της 30ής Οκτωβρίου 2020 στη Σάμο, σε συνδυασμό με το τσουνάμι που ακολούθησε, προκάλεσε σημαντικές καταστροφές στο νησί. Σε αυτό το πλαίσιο, τα συναρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι παραγωγικοί φορείς της Σάμου συνεργάστηκαν στενά προκειμένου να εντοπιστούν τα προβλήματα και να δοθούν λύσεις. Μέχρι τον Μάρτιο του 2023, ο δημοσιονομικός αντίκτυπος για τα μέτρα στήριξης και αποκατάστασης στο νησί ανέρχεται σε 138 εκατ. ευρώ.
Οι παρεμβάσεις κινήθηκαν σε τέσσερις βασικούς πυλώνες:
• Για την αποκατάσταση ζημιών σε υποδομές, δίκτυα και λιμένες έχει εγκριθεί χρηματοδότηση συνολικού ύψους 25,54 εκατ. ευρώ μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) στους πληγέντες Δήμους και την Περιφέρεια, από τα αρμόδια Υπουργεία (Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής). Επίσης, για την αποκατάσταση ζημιών σε ιερούς ναούς και μνημεία προωθούνται μέτρα 1,1 εκατ. ευρώ μέσω ΠΔΕ, από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
• Διαμορφώθηκε ένας συγκροτημένος οδικός χάρτης υπηρεσιακών, διοικητικών και κανονιστικών βημάτων για να προχωρήσει η κατεδάφιση των επικινδύνως ετοιμόρροπων κτιρίων από τους δήμους της Σάμου -σε περίπτωση που δεν υπήρχε η πρόθεση από τους ιδιώτες- ώστε, με ταχύτερους ρυθμούς από το παρελθόν, να δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας των πολιτών και επιστροφής της κοινωνικής και οικονομικής ζωής στην κανονικότητα. Παρακολουθείται στενά η πρόοδος στο συγκεκριμένο πεδίο. Ειδικότερα, έως σήμερα έχουν εκδοθεί 304 Πρωτόκολλα Αυτοψίας Επικίνδυνα Ετοιμόρροπου Κτιρίου (ΠΑΕΕΚ), έχουν κατεδαφιστεί 235 κτίρια και δρομολογούνται άλλες 42 κατεδαφίσεις.
• Αναστολή της πληρωμής όλων των φορολογικών υποχρεώσεων, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα, για έξι μήνες.
• Αναστολή από τις τράπεζες οποιαδήποτε νομικής ενέργειας που αφορά οφειλές επιχειρήσεων και ιδιωτών εγκατεστημένων στην Σάμο μέχρι 31.12.2020.
• Αναστολή, για ένα έτος, πλειστηριασμών και κατασχέσεων επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας πληγέντων φυσικών ή νομικών προσώπων.
• Προστασία θέσεων εργασίας στις πληγείσες περιοχές -για ένα τρίμηνο- και παροχή οικονομικής ενίσχυσης 534 ευρώ στους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας τέθηκε σε αναστολή.
• Διευκολύνσεις μέσω παρατάσεων σε διαδικασίες και προθεσμίες του Υπουργείου Οικονομικών και του ΟΑΕΔ.
• Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων των πληγεισών περιοχών για ένα εξάμηνο.
• Χαρακτηρισμός ως αφορολόγητων και ακατάσχετων των ενισχύσεων και των αποζημιώσεων προς τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν.
• Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για κτίσματα έχουν αποδεδειγμένα ολοσχερώς καταστραφεί ή υποστεί λειτουργικές ζημιές. Η απαλλαγή αφορά το έτος του σεισμού και τα δύο επόμενα έτη.
• Επιχορήγηση επιχειρήσεων για τις ζημιές που υπέστησαν λόγω θεομηνίας. Συνολικά 296 πληγείσες επιχειρήσεις έχουν λάβει 783.992 ευρώ ως προκαταβολή (20%) έναντι επιχορήγησης. Βρισκόμαστε ήδη στην τελική φάση, κατά την οποία 243 επιχειρήσεις έχουν αποζημιωθεί πλήρως με το 70% της εκτιμηθείσας ζημιάς. Συνολικά προβλέπεται η αποζημίωση 298 επιχειρήσεις με συνολικό ποσό 2.721.362 ευρώ, ενώ έχουν ήδη χορηγηθεί 2.616.646 ευρώ.
• Οι αρμόδιες υπηρεσίες επεξεργάζονται την προκήρυξη δράσης για συγκεκριμένες πληγείσες επιχειρήσεις της σεισμόπληκτης περιοχής της Σάμου, η οποία θα αφορά την καταβολή μη επιστρεπτέας επιχορήγησης, στο πρότυπο της δράσης που ενεργοποιήθηκε για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία και μεγάλες φυσικές καταστροφές του 2021 (Δήμοι Βόρειας Εύβοιας και Τοπικές Κοινότητες Αρκαλοχωρίου, Δαμασίου και Μεσοχωρίου).
• Επιχορήγηση δήμων για το πρόγραμμα κοινωνικής προστασίας (600 έως 6.000 ευρώ), που ενισχύθηκε περαιτέρω. Το συνολικό διαθέσιμο ποσό προς τους δήμους Ανατολικής Σάμου, Δυτικής Σάμου και Ικαρίας διαμορφώθηκε στα 2,8 εκατ. ευρώ. Οι πόροι αφορούν τη χορήγηση επιδόματος πρώτων βιοτικών αναγκών και απλών κατασκευαστικών εργασιών ή/και αντικατάστασης της οικοσκευής, σε πολίτες των οποίων οι οικίες επλήγησαν από τις πλημμύρες στην περιοχή.
• Παροχή στεγαστικής συνδρομής για την επισκευή/ανακατασκευή των κτιρίων και κτιριακών εγκαταστάσεων σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, που καλύπτει το σύνολο της εκτιμηθείσας ζημίας, με δωρεάν κρατική αρωγή 80% για τον σεισμό και 60% για την πλημμύρα και άτοκο δάνειο 20% και 40% αντίστοιχα. Η στεγαστική συνδρομή για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια από τον σεισμό εκτιμάται σε 81,1 εκατ. ευρώ, ενώ η στεγαστική συνδρομή για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια από την πλημμύρα έπειτα από τον σεισμό εκτιμάται σε 792.570 ευρώ.
• Χορήγηση εφάπαξ έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως πρώτη αρωγή, έναντι στεγαστικής συνδρομής, σε ιδιοκτήτες που επλήγησαν από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020 μέσω της πλατφόρμας arogi.gov.gr της ΑΑΔΕ, προκειμένου οι πληγέντες χωρίς περιττές διαδικασίες, να υποβάλουν ηλεκτρονικά την αίτησή τους για να λάβουν πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής για την κύρια κατοικία τους ή για κτίριο επαγγελματικής χρήσης που υπέστη βλάβες από τον σεισμό. Το ύψος της ενίσχυσης ανέρχεται σε έως 14.000 ευρώ για στεγαστική συνδρομή, σε ιδιοκτήτες κτιρίου ανάλογα με τη σοβαρότητα των βλαβών. Πιστώθηκαν συνολικά 2.837.205,45 ευρώ σε 375 δικαιούχους που επλήγησαν από τον σεισμό.
• Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης κατοίκων. Το ποσό που εκτιμάται για την κάλυψη του συγκεκριμένου μέτρου ανέρχεται στα 17,8 εκατ. ευρώ.
• Υλοποιήθηκε το καινοτόμο σχήμα με τη χρήση άυλης χρεωστικής κάρτας προς χιλιάδες δικαιούχους που θέλουν να επισκεφθούν τη Σάμο (Samos Pass). Η συνολική δαπάνη ανήλθε σε 2,9 εκατ. ευρώ.
Στεγαστική Συνδρομή
1. Άρθρα 24Α και 24Β ν. 4797/2021 (Α' 66)
- Άρθρα 83 και 84 ν. 4871/2021 (Α' 246)
- Άρθρο 7 ν.4890/2022 (Α' 23)
2. ΚΥΑ 161385/2021 «Διαδικασία χορήγησης εφάπαξ έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως πρώτη αρωγή, έναντι στεγαστικής συνδρομής, σε ιδιοκτήτες που επλήγησαν από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020 και από τον σεισμό της 3ης Μαρτίου 2021» (B'5950)
- ΚΥΑ 23477/2023 «Τροποποίηση της υπό στοιχεία 161385ΕΞ2021/16.12.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υποδομών και Μεταφορών και Επικρατείας "Διαδικασία χορήγησης εφάπαξ έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως πρώτη αρωγή, έναντι στεγαστικής
συνδρομής, σε ιδιοκτήτες που επλήγησαν από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020 και από τον σεισμό της 3ης Μαρτίου 2021" (Β’ 5950)» (Β' 6011/2023)
- ΚΥΑ 6066/2022 (Β' 69 και Β' 396)
- ΚΥΑ 23874/2022 (Β' 814)
- ΚΥΑ 46960/2022 (Β' 1715)
3. Οριοθέτηση, χορήγηση και διαδικασία ΣΣ:
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ 26217/Α321/27.10.2023 «Προθεσμία υποβολής αιτήσεων καθορισμού δικαιούχων Στεγαστικής Συνδρομής (Σ.Σ.) για την αποκατάσταση των κτηρίων που επλήγησαν από τον σεισμό της α) 30ης Οκτωβρίου 2020, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου, της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, β) 3ης Μαρτίου 2021 σε περιοχές της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, γ) 24ης Ιουλίου και 27ης Σεπτεμβρίου 2021 σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Ηρακλείου και Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης» (Β’ 6194)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/26169/A325/27.11.2020 (B' 5293 και Β' 1432)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/8835/Α325/23.06.2021 (Β' 2791)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/85666/Α325/21.03.2022 (Β' 1423)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/25594/Α325/2020 (Β' 5293)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/28303/Α321/04.12.2020 (Β' 5458)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/98676/Α321/01.04.2022 (Β' 1741)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/184069/Α321/09.06.2022 (Β' 3177)
Επιδότηση ενοικίου
1. ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/26794/Α36/09.12.2020, «Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης κατοίκων που επλήγησαν από το σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου» (Β' 5500/2020)
- ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/81684/Α36/10.03.2023, «Παράταση επιδότησης ενοικίου/συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης κατοίκων που επλήγησαν από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου» (Β' 1671/2023)
Απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ
1. Παρ. 7Γ άρθρου 3 ν.4223/2013 (Α'287), όπως προστέθηκε με το άρθρο 76 ν. 4837/2021 (Α' 178)
2. Ε. 2208/2021 εγκύκλιος ΑΑΔΕ
3. ΔΕΦΚΑ 1094060/2021, οδηγίες ΑΑΔΕ
Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων
1. Α. 1246/2020 (Β' 4926)
2. Α. 1242/2020 (Β' 4797) - παράταση για ΦΠΑ
3. Α. 1247/2020 (Β' 4682) - παράταση για δηλώσεις
Αναστολή πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης
Άρθρο 43 ν.4753/2020 (Α' 227)
- Άρθρο 45 ν.4772/2021 (Α'17)
Αναστολή ασφαλιστικών υποχρεώσεων και σχετικές διευκολύνσεις
1. Εγκύκλιος ΥΠΕΚΚΥ: Δ.15/Δ΄/οικ.49488/1934/2.12.2020 - ΑΔΑ: ΩΥΥΑ46ΜΤΛΚ-Τ9Ο
2. Εγκύκλιος ΥΠΕΚΚΥ: Δ.15/Δ΄/49805/1952/2.3.2021 - ΑΔΑ: 9ΣΚΑ46ΜΤΛΚ-3ΓΨ
Στήριξη εργαζομένων (αναστολή/καταγγελία συμβάσεων εργασίας)
1. Άρθρο 115 του ν. 4764/2020 (Α' 256)
2. Αριθμ. οικ. 3207/107/22.1.2021 (ΦΕΚ Β΄ 233) κοινή υπουργική απόφαση «Έκτακτα και επείγοντα μέτρα για την προστασία των θέσεων εργασίας στις πληγείσες περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020»
3. Δ.15/Δ΄/54406/2117/11.3.2021 (ΦΕΚ Β΄ 1111) κοινή υπουργική απόφαση «Προσδιορισμός της διαδικασίας κάλυψης των ασφαλιστικών εισφορών λόγω αναστολής ή καταγγελίας των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων σε επιχειρήσεις - εργοδότες, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που επλήγησαν από τον σεισμό της 30ης Οκτωβρίου 2020».