Μέτρα στήριξης νοικοκυριών, επιχειρήσεων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων και αποκατάστασης ζημιών σε περιοχές που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές τον Ιούλιο

Η Ελληνική Κυβέρνηση, το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενεργοποιούν μια σειρά από μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων των περιοχών που επλήγησαν από την πυρκαγιά στην Αττική και σε άλλες περιοχές κατά τον Ιούλιο του 2022, μετά την κήρυξη των περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και την οριοθέτησή τους από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

1. Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων

Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προκύπτουν από την πυρκαγιά, θα ανασταλεί για έξι (6) μήνες η πληρωμή όλων των εκκρεμών και βεβαιωμένων φορολογικών υποχρεώσεων, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα που πλήττονται. Ειδικότερα, με έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης προβλέπονται οι σχετικές λεπτομέρειες για την παράταση των προθεσμιών καταβολής των βεβαιωμένων οφειλών των φυσικών και νομικών προσώπων και οντοτήτων των περιοχών -εντός αυστηρής περιμέτρου- που πλήττονται από την πυρκαγιά.

2. Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή

Στα πληττόμενα από την πυρκαγιά νοικοκυριά θα καταβληθούν, σε συνεργασία με τους δήμους, χρηματικά ποσά ανάλογα με την καταγραφή των ζημιών μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εσωτερικών είναι αρμόδιο για την καταβολή αποζημιώσεων, που είναι (α) οικονομική ενίσχυση, ποσού 600 ευρώ, σε κάθε νοικοκυριό που έχει πληγεί η κύρια κατοικία του, για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, (β) εκτός αυτού του ποσού, οι οικογένειες που υπέστησαν ζημιά και είναι πολύτεκνες ενισχύονται με επιπλέον 600 ευρώ, (γ) επιπλέον οικονομική ενίσχυση 600 ευρώ λαμβάνουν οι πληγείσες οικογένειες για κάθε μέλος τους που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες, (δ) οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας οικίας, και (ε) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή. Αυτές οι οικονομικές ενισχύσεις πληγέντων από φυσικές καταστροφές είναι ακατάσχετες.

3. Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων και κτιριακών εγκαταστάσεων εντός της οριοθετημένης περιοχής

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση των εμπλεκόμενων Υπουργείων οριοθετούνται οι πληγείσες περιοχές και χορηγείται στεγαστική συνδρομή για την επισκευή/ανακατασκευή των κτιρίων, μέσω της ΓΔΑΕΦΚ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Η στεγαστική συνδρομή, η οποία αποτελείται από δωρεάν κρατική αρωγή (80%) και άτοκο δάνειο (20%) με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, χορηγείται στους ιδιοκτήτες των πληγέντων κτιρίων και έως το μέγιστο όριο των 150 τ.μ. από το σύνολο του αθροίσματος των εμβαδών των ιδιοκτησιών τους, με σκοπό την αποκατάστασή τους (επισκευή ή ανακατασκευή, ανάλογα με τις βλάβες που παρουσιάζουν). Η χρηματοδότηση του εν λόγω μέτρου προέρχεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

4. Πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο θεσμικό πλαίσιο της κρατικής αρωγής, οι πυρόπληκτοι πολίτες μπορούν μέσω της πλατφόρμας arogi.gov.gr να υποβάλουν αίτηση για την πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής για τα πυρόπληκτα κτίρια, σε συνέχεια των σχετικών ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, με την προκαταβολή να φθάνει έως τα 14.000 ευρώ.

5. Επιχορήγηση επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πυρκαγιά

Σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο του ν. 4797/2021 (ΦΕΚ Α΄ 66/23.04.2021), το Υπουργείο Οικονομικών είναι αρμόδιο για την αποζημίωση επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από θεομηνίες, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, η οποία και συστήνει σχετικές επιτροπές που προχωρούν στην εκτίμηση των ζημιών σε κάθε επιχείρηση. Ειδικότερα, η επιχορήγηση μέρους της εκτιμηθείσας ζημιάς περιλαμβάνει τη ζημιά σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Έτσι, με την προώθηση, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με την Περιφέρεια, της διαδικασίας εκτίμησης των ζημιών στις επιχειρήσεις και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις δύναται να χορηγηθεί άμεσα μία προκαταβολή επί της εκτιμηθείσας ζημίας και -αφού ολοκληρωθεί η εκτιμητική διαδικασία- να χορηγηθεί και το τελικό ποσοστό επιχορήγησης επί της εκτιμηθείσας ζημιάς. Τέλος, όσον αφορά τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, θα ενεργοποιηθεί το σχήμα επιχορήγησης επί των φυτικών μέσων παραγωγής για τις πληττόμενες αγροτικές εκμεταλλεύσεις από την κρατική αρωγή, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του ΕΛΓΑ.

6. Τριετής απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ

Τα κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που θα κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της πυρκαγιάς και έχουν αποδεδειγμένα ολοσχερώς καταστραφεί ή υποστεί λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν μη κατοικήσιμα, δύναται να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2022-2023-2024, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο αυτόν η κυριότητα ή το εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο ανήκει στον υπόχρεο σε φόρο του έτους αυτού. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση της σχετικής διαδικασίας.

7. Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης

Σε συνέχεια σχετικής διάταξης στον ν. 4797/2021, δύναται να εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για την αναστολή διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας των πληττόμενων από την πυρκαγιά. Ειδικότερα, για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και τις νομικές οντότητες που δικαιούνται το συγκεκριμένο μέτρο, αναστέλλεται, για έξι (6) μήνες, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του εξαμήνου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.

8. Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και σε συνέχεια της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης οριοθέτησης που θα εκδοθεί, με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να δοθεί η δυνατότητα να ενταχθούν σε διαδικασία ρύθμισης και αναστολής ασφαλιστικών εισφορών οι πληττόμενες επιχειρήσεις που βρίσκονται εντός των περιοχών που θα οριοθετηθούν ως πληττόμενες από την πυρκαγιά. Ειδικότερα, προβλέπεται (α) κεφαλαιοποίηση των καθυστερούμενων μέχρι το τέλος του προηγούμενου της φυσικής καταστροφής μήνα ασφαλιστικών εισφορών (μετά τον προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων), (β) αναστολή καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών για έξι (6) μήνες, αρχής γενομένης από την 1η του μήνα κατά τον οποίο συνέβη η φυσική καταστροφή (χωρίς υπολογισμό κατά το διάστημα αυτό προσθέτων τελών ή άλλων προσαυξήσεων), και (γ) δοσοποίηση των οφειλομένων μετά το 6μηνο σε 12-24 μηνιαίες δόσεις.

9. Επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μεταφορών και Υποδομών, δύναται, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, να δοθεί επιδότηση ενοικίου/συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές.

10. Φιλοξενία των πυρόπληκτων της Αττικής σε ξενοδοχειακές μονάδες

Για τους πολίτες της Αττικής των οποίων οι κατοικίες έχουν πληγεί από την πυρκαγιά, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, ενεργοποιήθηκε μηχανισμός φιλοξενίας σε ξενοδοχειακές μονάδες, ώστε να φιλοξενηθούν οι πληγέντες.

11. Στήριξη αγροτών από τον ΕΛΓΑ

Ο ΕΛΓΑ, σε συνέχεια και της έκτακτης χρηματοδότησης από το Υπουργείο Οικονομικών, θα στηρίξει τους αγρότες, των οποίων η παραγωγή επλήγη από τις πυρκαγιές, στο πλαίσιο αποζημιώσεων του κανονισμού του ΕΛΓΑ.

12. Έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ

Το Υπουργείο Εσωτερικών, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, θα προχωρήσει στην έκτακτη χρηματοδότηση -όπου κριθεί η ανάγκη- προς τους Δήμους και την Περιφέρεια για την κάλυψη των πρώτων αναγκών για την κάλυψη ζημιών σε δίκτυα και υποδομές.