Με τη θέσπιση νέας διαδικασίας στο πλαίσιο του ν. 4797/2021 για την κρατική αρωγή, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις που επλήγησαν από θεομηνία, έχουν πλέον τη δυνατότητα να επιχορηγούνται, μέσω του πλαισίου της κρατικής αρωγής, και για ζημιές που υπέστησαν σε φυτικά μέσα παραγωγής, όπως ελαιόδεντρα ή αμπέλια, εφόσον οι ζημιές δεν καλύπτονται από τον κανονισμό ασφάλισης φυτικής παραγωγής του ΕΛΓΑ.
Η νέα διαδικασία, η οποία εντάσσει στις καλυπτόμενες ζημιές και τις ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής και αξιοποιεί την τεχνογνωσία του ΕΛΓΑ, καθορίζεται στον ν. 4871/2021 (A’ 246) με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών και άλλες επείγουσες διατάξεις», και συγκεκριμένα στα άρθρα 76 («Επιχορήγηση αγροτών-Τροποποίηση άρθρου 12 του ν. 4797/2021») και 77 («Διαδικασία επιχορήγησης αγροτικών εκμεταλλεύσεων για ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής-Προσθήκη άρθρου 12Β στον ν. 4797/2021»).
Ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, αναφέρει ότι «Προχωρά η προσπάθεια της στήριξης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων με δενδρώδεις καλλιέργειες μέσα από το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, σε στενή συνεργασία με τον ΕΛΓΑ και τον Πρόεδρό του Ανδρέα Λυκουρέντζο και σε συνέχεια και της πρόσφατης νομοθετικής ρύθμισης που εισάγει μία νέα διαδικασία. Έτσι, με τη νέα ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών, προβλέπεται η θέσπιση μίας νέας διαδικασίας στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής, η οποία εντάσσει στις καλυπτόμενες ζημιές και τις ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής, όπως τα ελαιόδεντρα. Βάσει του νέου καθεστώτος, δικαιούχοι επιχορήγησης καθίστανται οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες (αγροτικές εκμεταλλεύσεις) που έχουν υποβάλει τη δήλωση ενιαίας ενίσχυσης στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ) και έχουν εκπληρώσει την υποχρέωση καταβολής της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς στον ΕΛΓΑ.
Βάσει της νέας διαδικασίας, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις ενημερώνονται από τον ανταποκριτή του ΕΛΓΑ για τις απαραίτητες ενέργειες μετά την εκδήλωση της θεομηνίας και στη συνέχεια, το αρμόδιο προσωπικό του ΕΛΓΑ προχωρά σε εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών σε φυτικά μέσα παραγωγής των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Στις εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής, μπορεί να παρέχεται προκαταβολή έναντι του συνολικού ποσού της επιχορήγησης μετά την οριοθέτηση της πληγείσας περιοχής. Σε αυτή την περίπτωση, ο ΕΛΓΑ διαβιβάζει στο Υπουργείο Οικονομικών τη συγκεντρωτική κατάσταση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων που υπέστησαν ζημιές καθώς και την αρχική εκτίμηση των ζημιών, προκειμένου, μετά την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ, η προκαταβολή να χορηγηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών. Η τελική επιχορήγηση καθορίζεται βάσει της τελικής εκτίμησης των ζημιών σε φυτικά μέσα παραγωγής ανά αγροτική εκμετάλλευση και καταβάλλεται από το Υπουργείο Οικονομικών, μετά την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ και τον έλεγχο των προϋποθέσεων από τον ΕΛΓΑ.
Με τις συγκεκριμένες, λοιπόν, διατάξεις, η Κυβέρνηση έρχεται να ανταποκριθεί στις ανάγκες που δημιουργήθηκαν το καλοκαίρι λόγω των μεγάλων και καταστροφικών πυρκαγιών στις δενδρώδεις καλλιέργειες, ώστε το Υπουργείο Οικονομικών να είναι σε θέση, άμεσα, να προχωρήσει σε μία πρώτη επιχορήγηση προς τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις έναντι της τελικής, με την ταχύτητα, αλλά και το ύψος της επιχορήγησης να απέχει παρασάγγας με ό,τι ίσχυε μέχρι τώρα στο πλαίσιο των σχετικών προβλέψεων. Προς αυτή την κατεύθυνση, η συνεργασία με τον ΕΛΓΑ συνεχίζεται και μέσα στις επόμενες λίγες εβδομάδες θα υπάρχουν οι σχετικές ανακοινώσεις προς τους δικαιούχους, μια και η παραπάνω διαδικασία έχει προχωρήσει την τελευταία περίοδο. Συνεπώς, συνεχίζουμε σε εντατική συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους».
Επισημαίνεται ότι η νέα διαδικασία ισχύει αναδρομικά από 1η Μαΐου 2021 τόσο για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις όσο και για τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, παρέχοντας τη δυνατότητα αποζημίωσης για ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής που σημειώθηκαν από την ημερομηνία αυτή και έπειτα.
Παράλληλα, με το άρθρο 19 του ν. 4859/2021, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 12Α στον ν. 4797/2021 για την κρατική αρωγή, έχει επεκταθεί η δυνατότητα οριοθέτησης περιοχών που έχουν υποστεί εκτεταμένες ζημιές από θεομηνίες, ώστε περιοχές με πληγείσες αγροτικές εκμεταλλεύσεις που προηγουμένως δεν μπορούσαν να οριοθετηθούν από την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, λόγω μη ύπαρξης κτιρίων, να μπορούν πλέον να οριοθετούνται μετά την έκδοση σχετικής ΚΥΑ και κατόπιν εισήγησης του ΔΣ του ΕΛΓΑ και της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής. Η σχετική πρόβλεψη έχει αναδρομική ισχύ από την 1η Ιουνίου 2020.